نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد چیست؟

نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد به عنوان اولین و مهمترین فضایی که خصوصیات فردی و شخصیتی در آن شکل می گیرد غیر قابل انکار است. به وجود آمدن اعتیاد در یک خانواده به دلیل اینکه اکثر مواقع با پنهان کاری شروع می شود، سبب از بین رفتن اعتماد و روابط بین افراد در خانواده و ایجاد آسیب های جبران ناپذیر می گردد. در این مطلب در رابطه با نقش خانواده و اعتیاد فرزندان و چگونگی پیشگیری از آن برای کاهش نرخ بستری در کلینیک ترک اعتیاد صحبت خواهیم کرد.



 

بررسی نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد

• دوستان فرزندان خود را بشناسید: گروه دوستان فرزندان شما نقش زیادی در گرایش پیدا کردن به سمت مواد مخدر دارند. با بزرگتر شدن فرزندان و ورود به اجتماع و جمع های دوستانه مختلف احتمال روبرو شدن با مواد مخدر و اعتیاد آور مثل الکل، سیگار و غیره افزایش پیدا می کند. به همین دلیل یکی از راه هایی که خانواده پیشگیری از اعتیاد فرزندان خود را می تواند جلوگیری کند از طریق شناسایی دوستانی است که تأثیرات منفی و مخرب دارند. سپس در این مرحله باید با فرزند خود صحبت کنید تا چنین افرادی را کنار گذاشته و با افراد بهتری معاشرت داشته باشد.

• مدل سازی رفتارهای خوب: مدل سازی رفتار خوب توسط خانواده ها یعنی انجام دادن کارهایی که فرزندان خود را از انجام آنها منع می کنند. در رابطه با موضوع مورد بحث ما، مهمترین آن عدم مصرف مواد مخدر توسط والدین مخصوصا پدر خانواده است. اعتیاد پدر خانواده باعث می شود تا نوجوان ها، کار و رفتار او را الگو قرار دهند و احتمال اعتیاد پیدا کردن به مواد مخدر در آنها بسیار زیاد شود.
• محیط سالم درست کنید: در کنار مدل سازی رفتار خوب، والدین باید به فکر ایجاد محیطی سالم و مثبت برای فرزندان خود باشند و این نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد را نشان می دهد. فرزندان در دوران نوجوانی نیاز به محیطی برای تقویت رفتار خوب و ایجاد اعتماد به نفس دارند. کسانی که در محیط خانواده احساس بی توجهی داشته باشند یا حمایت های لازم را دریافت نکنند و والدین وقتی برای با هم بودن نگذارند، احتمال اینکه دچار اعتیاد شوند بیشتر است.
• صحبت با فرزندان: کانون خانواده و اعتیاد دو موضوع به هم پیوسته و مرتبط هستند. اگر والدین با فرزندان خود صحبت نداشته باشند و در مورد خطرات مواد مخدر و اعتیاد به آنها صحبت نکنند، باعث ضربه زدن و افزایش نرخ اعتیاد در آنها خواهند شد. ضمنا نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد به حدی است که با صحبت کردن می توان آموزش های لازم را منتقل کرد و با توجه به اینکه تأثیر صحبت های شما بیشتر از دوستان است، با صحبت های شما به باور درستی درست پیدا می کنند و تأثیر صحبت های مختلف کمتر شده و احتمال اینکه پیشنهاد مصرف مواد مخدر داشته باشند و رد کنند افزایش می یابد.

 

• آموزش و هشدار در مورد فشار دوستان و اطرافیان: فرزندان در محیط های مختلف مثل مدرسه، دبیرستان، محل کار و غیره از سمت دوست و آشنا پیشنهاداتی برای مصرف مواد مخدر دریافت خواهند کرد. اگر نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد به والدین آموزش داده شده باشد یا خودشان اطلاع داشته باشند به خوبی می دانند که می توانند فرزندان خود را نسبت به چنین موضوعاتی آگاه کنند و هشدار دهند.

• خانواده ها باید در مورد انواع مواد مخدر اطلاعات کامل داشته باشند: نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد با شناخت کامل مواد مخدر بیشتر می شود. خانواده ها باید راجع به شکل هر کدام از مواد مخدر، نحوه مصرف و نگهداری، اطلاعات کلی داشته باشند. تا زمانی که چنین اطلاعاتی وجود نداشته باشد امکان هشدار دادن و نظارت دقیق تر بر رفتار و کارهای فرزندان بسیار دشوار خواهد بود. نقش خانواده در اعتیاد جوانان بسیار گسترده و همه جانبه با مسئولیت های سنگین است.
• حمایت و عشق ورزی: رابطه خانواده و اعتیاد فرزندان کاملا مستقیم است. هر چقدر والدین به فرزندان خود به شکل متعادل و متناسب، عشق بورزند، نشان دهند که در مورد سلامت و آینده آنها نگران هستند، جوی صمیمانه و گفتگو محور و نه مستبدانه تشکیل دهند و کارهایی که منع می کنند یا توصیه می کنند را خودشان هم انجام دهند، نرخ اعتیاد فرزندان هم کمتر خواهد شد. در واقع نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد از خود رفتار و اعمال والدین شروع می شود.

 

موضوعات خانواده درمانی در ترک اعتیاد

• ارائه آموزش های کامل در خصوص مواد مخدر: خانواده و اعتیاد فرزندان رابطه ای مستقیم دارند و یکی از راهکارهای پیشگیرانه خانواده ها، داشتن اطلاعات کامل در خصوص مواد مخدر بود. یادگیری چنین موضوعاتی از طریق جلسات آموزشی، مطالعات فردی و غیره به دست می آید.
• مهارت افزایی برای ساخت ارتباطات مؤثر و سازنده: خانواده ها باید مهارت های کافی و کامل در خصوص برقراری ارتباطات سازنده و مؤثر داشته باشند تا بتوانند ارتباطات صمیمانه ای را با فرزندان شکل دهند. سیستم پاداش معقول و افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس در فرزندان و کمک به آنها در مواقع لزوم و کاهش حمایت بیش از حد همگی نقش بسیار مهمی دارند. نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد از طریق انتقال چنین آموزش هایی به خانواده ها بسیار مهم است. این موضوع بارها توسط روانپزشکان متخصص کلینیک ترک اعتیاد تهران پاک و جامعه روانشناسی سراسر کشور مورد بحث و تأکید قرار گرفته است. همه چیز از خانواده شروع می شود!

• ایجاد مقررات: خانواده ای که در آن مقررات خاصی وجود نداشته باشد، انتظارات و توقعات درستی شکل نمی گیرند و رفتارها دلیل و منطق خاصی ندارند و احتمال اینکه فرزندان اشتباهات خود را بپذیرند بسیار کمتر خواهد شد. مسئولیت پذیری و ایجاد تصمیمات آگاهانه در خانواده هایی که مقررات واضح و مشخصی دارند و در عین حال روابط صمیمانه ای هم حاکم است کاملا به چشم می خورند. خانواده و درمان اعتیاد و حتی بهتر از آن، پیشگیری از اعتیاد در چنین خانواده هایی بسیار موفقتر خواهد بود.
• تشکل های خانوادگی: پزشکان و روانشناسان متخصص کلینیک ترک اعتیاد دکتر دادگری، یکی از راهکارهای مؤثر در پیشگیری از اعتیاد فرزندان را تشکیل جمع های والدین با یکدیگر می دانند. در چنین تشکیلاتی، والدین تجربیات خود را به اشتراک می گذارند تا همگی از نقاط قوت و ضعف هر روش آگاه شوند. نقش خانواده بر اعتیاد فرزندان و کنترل اتفاقات پیش رو در این نوع تشکیلات مؤثرتر خواهد شد.
• مشاوره خانواده و اعتیاد: گاهی اوقات که خانواده ها فرزند خود را برای ترک اعتیاد به کلینیک می آورند، ممکن است با روش هایی مثل ترک اعتیاد سرپایی در همان مراحل اولیه، این خطر خانمان سوز رفع شود. با هر روشی که ترک اعتیاد انجام شود، مشاوره خانواده و خانواده درمانی یکی از مراحلی است که خانواده ها باید پشت سر بگذارند و این نشان از نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد فرزندان است. با آگاهی بخشی و یادآوری مسئولیت ها و آموزش تکنیک های صحیح، شانس اعتیاد مجدد فرزندان بسیار کمتر خواهد شد.

مشاوره خانواده در پیشگیری از اعتیاد فرزندان و جلوگیری از خطرات محیط بیرون بسیار تأثیرگذار است
چنانچه خانواده ها نسبت به تکنیک های گفته شده و مسائل و مشکلاتی که از خود والدین شروع می شود بی اطلاع یا بی توجه باشند، خطرات زیادی متوجه فرزندان آنها خواهد شد که اعتیاد به مواد مخدر یکی از خطرناک ترین آنهاست.
گاهی اوقات افرادی که به اعتیاد دچار هستند به حدی اوضاع وخیمی دارند که حتما باید تحت سم زدایی سریع قرار بگیرند تا سموم این مواد از بدن خارج شوند که به نوبه خود خطرات خاصی دارد.
نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد را جدی بگیریم و با ساختن محیطی سالم و الگوهای مناسب برای فرزندان، آنها را به سمت تفریحات سالم و جمعی سوق دهیم.